گفت‌وگوی اختصاصی «رسانهٔ همیاری» با آنجلا وایت، مدیر اجرایی انجمن بازماندگان مدارس شبانه‌روی بومیان در بریتیش کلمبیا
رسانهٔ همیاری – ونکوور
به‌دنبال کشف بقایای اجساد ۲۱۵ کودک در محوطهٔ یکی از مدارس پیشین شبانه‌روزی بومیان در شهر کملوپس بریتیش کلمبیا، جامعهٔ کانادا در بهت فرو رفت. اغلب دولتمردان کانادا در هر سه ردهٔ فدرال، استانی و شهری از این خبر ابراز انزجار کردند. این خبر در بین مردم کانادا و جامعهٔ ایرانیان کانادا نیز واکنش‌های زیادی برانگیخت. به همین مناسبت گفت‌وگویی داشتیم با آنجلا وایت، مدیر اجرایی انجمن بازماندگان مدارس شبانه‌روی بومیان در بریتیش کلمبیا، تا از زبان او که سازمان متبوعش سال‌هاست با بازماندگان این مدارس ارتباط است و به آنان خدمات ارائه می‌کند، دربارهٔ این مدارس بیشتر بدانیم که توجه شما را به این گفت‌وگو جلب می‌کنیم.
با سلام و سپاس از وقتی که برای این گفت‌وگو گذاشتید و با ابراز همدردی و همبستگی با شما و جامعهٔ بومیان کانادا به‌دلیل پیدا شدن اجساد ۲۱۵ کودک در نزدیکی مدرسه‌ای در کملوپس، ممنون می‌شویم پیش از هر چیز کمی خودتان را برای خوانندگان معرفی کنید و بفرمایید از چه زمانی به‌عنوان مدیر اجرایی انجمن بازماندگان مدارس شبانه‌روی بومیان۱ فعالیت می‌کنید؟
در این جهان پرشتاب برخی اوقات ممکن است از ارزش چیزهایی که پیش از ما رخ داده‌اند غافل شویم. به‌همین ترتیب می‌خواهم پاسخم را این‌گونه آغاز کنم که من از قلمرو واگذارنشدهٔ اسکوامیش (Squamish)، ماسکوئیم (Musqueam) و سِلِیواتوت (Tsleil-Waututh) اقوام نخستین با شما صحبت می‌کنم. نام من آنجلا وایت است، نام سنتی‌ام هاکوم ما توک (Haakuum ma tuk) و از اقوام نخستینِ سنونیماکس (Snuneymuxw) هستم. من ۱۴ سال است که با انجمن بازماندگان مدارس شبانه‌روی بومیان کار می‌کنم و در ۴ سال اخیر مدیر اجرایی این انجمن بوده‌ام.
چرا به این سازمان پیوستید؟ آیا از اعضای نزدیک خانواده‌تان به‌نوعی از وجود این مدارس شبانه‌روزی آسیب دیده‌اند؟
به‌زبان ساده، باورم بر این است که کمک به کسانی که نیاز دارند، بسیار مهم است. به‌عنوان فرزند یکی از بازماندگان نظام مدارس شبانه‌روز بومیان، من از نزدیک با آسیب‌هایی که ساختار این نهاد سرکوبگر و بدرفتار، بر بومیان کانادا وارد کرده است، آشنا هستم. پدربزرگ و مادربزرگ، خاله‌ها و دایی‌هایم همه در مدارس مسکونی شبانه‌روزی تحصیل می‌کردند. آخرین به‌اصطلاح «مدرسه» در سال ۱۹۹۶، درست ۲۵ سال پیش بسته شد. این تأثیرات، به‌عنوان ضربهٔ روحی بر چند نسل، بازتاب یافته است – و توسط خودم و تا حدودی فرزندانم هم احساس شده است. میراث مدارس مسکونی شبانه‌روزی بومیان بسیار گسترده و فراگیر است و هیچ‌کس سزاوار رنج‌بردن از آسیب‌های آن نیست.
لطفاً کمی دربارهٔ اهداف و خدمات انجمن بازماندگان مدارس شبانه‌روزی بومیان برایمان بگویید و اینکه از چه سالی آغاز به کار کرده، چند عضو دارد و تاکنون به چند تن از بازماندگان خدمات ارائه داده است؟
ما در انجمن بازماندگان مدارس شبانه‌روزی بومیان تلاش می‌کنیم از طریق ارزش‌های مبتنی بر فرهنگ و اصول راهنما برای بازماندگان، خانواده‌ها و جوامع، التیام و رشد جسمی، احساسی، فکری و معنوی فراهم کنیم.
انجمن بازماندگان مدارس شبانه‌روزی بومیان سازمانی است که در سرتاسر بریتیش کلمبیا فعالیت می‌کند و به ارائهٔ حمایت‌های احساسی و خدمات به بازماندگان مدارس شبانه‌روزی بومیان و نسل‌های بعدی آن‌ها اختصاص دارد. ما همچنین در حال گسترش حوزهٔ کاری‌مان به کسانی هستیم که از مسائلی مانند مدارس روزانهٔ بومیان، زنان و دختران بومی کشته یا ناپدیدشده و اسکوپ دههٔ ۶۰۲ آسیب دیده‌اند.
مأموریت ما این است که به‌طور عام به مردم اقوام نخستین در بریتیش کلمبیا و کانادا از طریق پشتیبانی از تحقیقات، آموزش، آگاهی‌رسانی، مشارکت و حمایت از عدالت و التیام‌بخشی، کمک کنیم تا به‌رسمیت شناخته شوند و در مقابل تأثیرات ابتدایی و بین‌ِ نسلی مدارس مسکونی به‌شیوه‌ای کل‌نگرانه توانمند شوند. انجمن ما با خدمات مشاوره، پشتیبانی در دادگاه، اطلاعات، ارجاع [به افراد و نهادهای ذی‌صلاح]، برگزاری کارگاه‌ها و موارد دیگر به بازماندگان کمک می‌کند.
ما در شماره‌های پیشین نشریه به مدارس شبانه‌روزی بومیان بر اساس اطلاعات موجود پرداخته‌ایم، ولی تاکنون این شانس را نداشته‌ایم تا از زبان کسی که مستقیماً با بازماندگان این مدارس در ارتباط بوده، به این موضوع بپردازیم. برای همین ممنون می‌شویم اگر اطلاعات مختصری دربارهٔ این مدارس و اینکه اطلاعات چه تعدادی از آن‌ها تاکنون مستند شده، از جمله اینکه چند مدرسه در بریتیش کلمبیا وجود داشته، چه تعداد قربانی داشته و چه تعداد خانواده را تحت تأثیر قرار داده است و اینکه فکر می‌کنید آیا منابع موجود و دردسترس همه مانند اطلاعات منتشرشده در رسانه‌ها یا ویکی‌پدیا آن‌طور که باید و شاید به این موضوع پرداخته‌اند و اطلاعات کافی و کامل در اختیار مخاطبان قرار داده‌اند یا نه، نظرتان را بگویید.
بگذارید این‌طور شروع کنم که بهترین اطلاعات در مورد تاریخ مدارس مسکونی شبانه‌روزی بومیان از طریق مرکز ملی حقیقت‌یابی و مصاله‌جویی با بومیان (nctr.ca) و مرکز تاریخ و گفت‌وگوی مدارس مسکونی شبانه‌روزی بومیان در دانشگاه بریتیش کلمبیا قابل دسترسی است (irshdc.ubc.ca). اما به‌عنوان جمع‌بندیِ اجمالی، بیش از ۱۵۰٬۰۰۰ کودک اقوام نخستین، اینوئیت و متیس در مدارس مسکونی شبانه‌روزی بومیان در کانادا تحصیل کردند. دولت کانادا به وجود ۱۳۰ مؤسسه در کانادا و ۲۲ مؤسسه در بریتیش کلمبیا اذعان کرده است. ۴۴ مدرسه از ۱۳۰ مدرسه توسط کلیسای کاتولیک اداره می‌شدند، از آن‌جمله می‌توان به مدرسهٔ مسکونی شبانه‌روزی کملوپس اشاره کرد.
عکس دریافتی از انجمن بازماندگان مدارس شبانه‌روی بومیان در بریتیش کلمبیا
همهٔ ما از پیدا شدن اجساد ۲۱۵ کودک در نزدیکی مدرسه‌ای در کملوپس بهت‌زده‌ایم. پیش از هر چیز لطفاً بفرمایید آیا تخمینی از زمان به خاک سپرده‌شدن این کودکان وجود دارد؟ چرا این اجساد الان پیدا شده‌اند و نه خیلی زودتر؟
قبیلهٔ کملوپس ته سواپم (Tk’emlúps te Secwépemc) در حال حاضر تنها بخش کوچکی از اطلاعات را منتشر کرده است. آن‌ها با استفاده از رادار نفوذگر زمینی در حال کار با گروه‌های پزشکی قانونی هستند. مدرسهٔ شبانه‌روزی بومیان کملوپس از سال ۱۸۹۰ تا ۱۹۷۸ فعالیت داشت. آن‌ها قصد دارند اواخر ماه ژوئن یافته‌هایشان را در این خصوص منتشر کنند.
اینکه کشف بقایای اجساد این‌قدر طول کشید چندان مهم نیست، مهم این است که چرا برای بقیهٔ کشور این‌قدر طول کشید تا شهادت‌دادنِ دانش‌آموزان پیشین مدارس مسکونی شبانه‌روزی بومیان را باور و به آن‌ها توجه کنند.
عکس دریافتی از انجمن بازماندگان مدارس شبانه‌روی بومیان در بریتیش کلمبیا
آیا فکر می‌کنید گورهای دسته‌جمعی بیشتری هم در آن محل یا مکان‌های دیگر این مدارس در بی‌سی و خارج از آن وجود داشته باشد؟
ما اطمینان داریم که بقایای کودکانی که هنوز پیدا نشده‌اند و به خانه بازنگشته‌اند، در جاهایی وجود دارد. پیش از این تخمین زده شده بود که ۶٬۰۰۰ کودک هنگام تحصیل در مدارس مسکونی شبانه‌روزی بومیان جان خود را از دست داده‌اند. تاکنون بیش از ۴٬۱۰۰ کودک شناسایی شده‌اند. این‌ها لزوماً مانند بقایای بچه‌هایی که در این مکان‌ها دفن شده‌اند، گورهای دسته‌جمعی نیستند.
بازتاب پیدا شدن این گور دسته‌جمعی در بین اعضای انجمن شما و نیز جامعهٔ اقوام نخستین چه بوده است؟
بسیاری از بومیان از این خبر ناراحت شدند و به آن واکنش نشان دادند. خطوط بحران ما افزایش چشمگیری در تماس‌های تلفنی داشته است. با این حال، جوامع بومی از ناپدید شدن و مرگ کودکان هنگام حضور در این مدارس برای دهه‌ها آگاه بوده‌اند. کشف بقایای ۲۱۵ کودک در مدرسهٔ مسکونی شبانه‌روزی بومیان کملوپس متأسفانه آنچه را که جوامع بومی قبلاً می‌دانستند و گزارش کرده بودند، تأیید کرده است.
تقریباً همهٔ مقامات رسمی از نخست‌وزیر کانادا تا نخست‌وزیر استان و وزرا، از پیداشدن این اجساد ابراز انزجار کرده‌اند و نیز با بازماندگان و جامعهٔ بومیان کانادا ابراز همدردی و همبستگی کرده‌اند؛ نظرتان دربارهٔ این واکنش‌ها چیست؟ فکر می‌کنید در طول این سال‌ها دولت‌های فدرال و استانی اقدامات کافی در این زمینه انجام داده‌اند؟ چه اقدامات دیگری باید در این زمینه انجام بشود؟
ما از بیانیه‌های همبستگی و پشتیبانی قدردانی می‌کنیم، با این وجود آن‌ها را تشویق می‌کنیم که اقدامات بیشتری در جهت ترمیم روابط و مصالحه‌جویی انجام دهند. دولت کانادا هنوز به ۹۴ توصیهٔ ارائه‌شده توسط کمیسیون حقیقت‌یابی و مصالحه‌جویی با بومیان عمل نکرده است.
انتظار شما از مهاجران و به‌خصوص تازه‌مهاجرانی مانند جامعهٔ ایرانیان کانادا و ونکوور در این زمینه چیست؟ مردم ما چطور می‌توانند به بازماندگان این مدارس به‌طور خاص و نیز بازماندگان سایر اقدامات ناعادلانه علیه بومیان کمک کنند؟
ما در انجمن بازماندگان مدارس شبانه‌روزی بومیان معتقدیم که آموزش، پذیرش، وحدت و ارتباطات هم برای رشد کشور کانادا و هم مردم بومی حیاتی‌اند. اگر مردم می‌خواهند تغییری ایجاد کنند، آن‌ها را به انجام موارد زیر تشویق می‌کنیم:
- دربارهٔ تأثیرات سیستم مدارس مسکونی شبانه‌روزی بومیان اطلاعات کسب کنید
- ۹۴ توصیهٔ کمیسیون حقیقت‌یابی و مصالحه‌جویی با بومیان را بخوانید
- با نمایندگان پارلمان فدرال و مقامات محلی‌تان تماس بگیرید
- فعالانه به افرادی از پیشینهٔ اقوام نخستین، اینوئیت و متیس گوش فرا دهید
- در برابر کلیشه‌ها، تعصبات و نژادپرستی سیستماتیک بایستید
- با خانواده و دوستان خود (حتی کودکان) گفت‌وگو کنید
- به بازماندگان این تروما و افراد مسن‌تر احترام بگذارید
- از سازمان‌های محلی تحت هدایت بومیان پشتیبانی کنید
- شکیبا، همدل و پذیرا باشید (این موضوع برای همه ناراحت‌کننده است)
- در جامعهٔ حقیقی و مجازی (آنلاین) خود آگاهی‌رسانی کنید (نارنجی بپوشید)
آیا فکر می‌کنید حقوق بومیان در جامعهٔ امروز کانادا آن‌طور که باید و شاید رعایت می‌شود؟
کل جوامع بومی برای مصالحه‌جویی و آشتی با کانادا تلاش می‌کنند. بسیاری از مردم پا پیش گذاشته‌اند و حمایت و اتحاد خود را با اقوام نخستین، اینوئیت و متیس نشان داده‌اند، به‌ویژه در پی انتشار چنین اخبار ناراحت کننده‌ای. با این حال، بسیاری از موضوعات وجود دارد که جوامع بومی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، حتی امروز. فراتر از میراث وحشتناک مدارس مسکونی شبانه‌روزی بومیان، مردم تحت تأثیر مسائل مربوط به زنان و دختران بومی گمشده و مقتول، مدارس روزانهٔ بومیان، افزایش نظامِ به‌سرپرستی‌سپردن کودکان بومی شناخته‌شده به‌عنوان اسکوپ دههٔ ۶۰، زندانی‌شدن بیش‌ازحد بومیان، نژادپرستی سیستماتیک در سیستم قضایی و همچنین سیستم مراقبت‌های بهداشتی، دسترسی به آب تمیز در برخی از مناطق حفاظت‌شدهٔ اقوام نخستین، به‌علاوهٔ مشکلات مربوط به حاکمیت بومی‌ها و ادعاهای مربوط به زمین‌ها، قرار گرفته‌اند. شرایط برای بومیان رو به بهبود است، اما بدون گوش‌دادن و تعامل فعال میان رهبران فدرال، استانی و رهبران بومی، نمی‌توان به این مسائل رسیدگی کرد.
اگر صحبت دیگری با خوانندگان ما دارید لطفاً بفرمایید.
از وقتی که برای این‌گفت‌وگو گذاشتید سپاسگزارم. Huy ch q’u (عبارت Huy ch q’u در زبان بومیان کانادا به‌معنای «سپاسگزارم» است)
۱Indian Residential School Survivors Society (IRSSS)
۲در کانادا مرسوم بوده است که کودکان بومی را بدون اجازه و رضایت والدینشان از خانواده و جامعه‌شان می‌گرفته‌اند و سرپرستیِ آن‌ها را به خانواده‌های سفید از طبقهٔ متوسط می‌سپرده‌اند. گرچه این رسم یا عرف «اسکوپ دههٔ شصت» (The Sixties Scoop) نامیده می‌شود، در عمل تا دههٔ ۸۰ این روند ادامه داشته است و تخمین زده می‌شود که طی این دو دهه و اندی، حدود ۲۰٬۰۰۰ از کودکان بومیِ این سرزمین را از خانواده‌هایشان جدا کرده و به خانواده‌های سفید سپرده‌اند.
